De oudere die zorg en ondersteuning nodig heeft, mag er niet alleen voor staan. Dit vergt een goed samenspel tussen beroepskrachten, vrijwilligers, het eigen sociale netwerk en de mantelzorgers. De senior zelf houdt wel de regie. De gemeente moet zorgen voor oplossingen waarbij inwoners geen last hebben van ‘schotten’ tussen de verschillende wetten en bijbehorende budgetten in het zorgstelsel (langdurige zorg, zorgverzekeraars en Wmo). Bij deze integrale aanpak moet de kwaliteit van leven voorop staan en niet het kostenaspect. Maatwerk moet mogelijk zijn. Daarbij is en blijft mantelzorg vrijwillig; het mag geen verplichting worden. Voorkom overbelasting van mantelzorgers om ‘ontsporing’ te voorkomen.
Een seniorvriendelijke gemeente:
- investeert in bewustwording bij verschillende doelgroepen, zoals senioren, over de veranderingen in de zorg. Dit kan door dialooggesprekken te organiseren in het kader van Zorg Verandert.
- zorgt dat de keukentafelgesprekken kwalitatief in orde zijn en zorgvuldig verlopen. Mensen mogen zich niet overvallen voelen. Regelt onafhankelijke cliëntondersteuning. Vrijwilligers van de ouderenorganisaties kunnen hierbij worden benut.
- heeft de kwaliteit van leven van ouderen in haar gemeente goed in beeld en is aan de slag met verbeteringen. Benut de rapportages per gemeente van www.mijnkwaliteitvanleven.nl.bevordert de samenwerking tussen de eerstelijnszorg en de informele zorg en geeft daarbij eencentrale rol aan de wijkverpleegkundige.
- geeft ruimte aan praktische oplossingen wanneer zorgverleners uit verschillende ‘stelsels’ werk van elkaar kunnen overnemen, zodat er minder mensen over de vloer komen.
- zorgt dat de oudere één aanspreekpunt heeft voor de zorg en ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van een casemanager. Zorgt dat de oudere zelf, ondersteund door mantelzorger of buddy, regisseur is over het eigen zorg-leef plan.
- maakt voor alle inwoners duidelijk waar men bij problemen (onafhankelijk) terecht kan.
- ziet en erkent mantelzorgers. Zij moeten de zorg met anderen kunnen delen en hun zorgtaken kunnen combineren met hun werk en privéleven. Geeft mantelzorgers recht op praktische en financiële ondersteuning, zoals gratis parkeren of huishoudelijke hulp voor de mantelzorger tegen gereduceerd tarief.
- geeft vrijwilligers de ruimte binnen en buiten de zorginstellingen, zodat zij aanvullend kunnen zijn op het werk van de zorgprofessionals.
Goede voorbeelden
- Horst aan de Maas wil mantelzorgers ontlasten. De gemeente onderzoekt op dit moment (april 2017) waar ondersteuning wenselijk is. Onder meer via een enquête op de Facebookpagina van de gemeente. Gevraagd wordt wat mantelzorgers nodig hebben om de zorg voor hun naaste vol te houden. Ook doet de gemeente zelf suggesties, bijvoorbeeld door huishoudelijke hulp te bieden. Daarnaast wordt in het gemeentehuis een bijeenkomst georganiseerd.
- De organisatie Mezzo geeft politieke partijen aanbevelingen over mantelzorg en lokaal beleid.
